Rozmowa z Prof. dr. hab. n. med. Piotr Jankowski, Instytut Kardiologii Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Sekretarz Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego.

W tym roku Europejskie Towarzystwo Kardiologiczne i Europejskie Towarzystwo Nadciśnienia Tętniczego opublikowały nowe zalecenia dotyczące nadciśnienia tętniczego, które obowiązują w Polsce. Co zmieniło się w zasadach leczenia?
Jest kilka nowych zaleceń, które w istotny sposób zmieniły sposób postępowania. Po pierwsze, przykładamy większą wagę do pomiarów ciśnienia wykonywanych w domu oraz całodobowego ambulatoryjnego monitorowania ciśnienia (tzw. holter ciśnieniowy). Co prawda nadal obowiązuje zasada, że rozpoznanie NT opieramy na wynikch pomiarów przeprowadzonych w gabinecie, jednakże zwracamy większą uwagę na pomiary domowe. Dlaczego? Bowiem w ostatnich latach dowiedziono, że to właśnie wyniki pomiarów domowych lepiej niż wyniki pomiarów wykonanych w gabinetach pozwalają nam przewidzieć ryzyko wystąpienia zawału serca, udaru mózgu i innych chorób serca lub naczyń. Obecnie coraz lepiej rozumiemy też, że pomiary gabinetowe nie pozwalają nam dokładnie ocenić ciśnienia tętniczego, które pacjent ma na co dzień. Przykładem może być tzw. nadciśnienie białego fartucha. Wynikiem tego fenomenu jest znacznie wyższe ciśnienie tętnicze w gabinecie lekarskim niż jego wartość zmierzona w domu.

Blisko 100 kierowników aptek wzięło udział w szkoleniu z zakresu opieki farmaceutycznej, które odbyło się w 6-7 października br. To pierwsze tego rodzaju warsztaty w Polsce. Poprowadzili je światowi eksperci, wykorzystujący nowoczesną formułę „SMART Pharmacy”. Partnerami wydarzenia były: Naczelna Izba Aptekarska oraz Okręgowa Izba Aptekarska w Warszawie. Z kolei o dostępność ekspertów zadbała firma farmaceutyczna Salveo. Program „SMART Pharmacy” jest inicjatywą edukacyjną dla farmaceutów i obejmuje wszystkie elementy cyklu doskonalenia zawodowego, ze szczególnym uwzględnieniem obszaru opieki farmaceutycznej. W trakcie dwudniowej sesji zagraniczni eksperci z doświadczeniem w dziedzinie farmacji i rozwoju kompetencji podzielili się swoją wiedzą i doświadczeniem z zakresu wdrażania modelu opieki farmaceutycznej na wielu rynkach, zarówno europejskich, jak i światowych. Spotkanie z kierownikami aptek poprowadzili: Mike Rouse – zastępca dyrektora wykonawczego ds. zawodowych i dyrektor ds. zagranicznych w Radzie Akredytacyjnej ds. Edukacji Farmaceutycznej (ACPE) w Chicago, USA. dr Arijana Meštrović – zrzeszona w Międzynarodowej Federacji Farmaceutycznej (FIP), międzynarodowy konsultant Światowej Organizacji Zdrowia (WHO). "Podczas warsztatów rozmawialiśmy na temat modelu doskonalenia zawodowego farmaceutów w kontekście zapewnienia odpowiedniej jakości opieki nad pacjentami. Dyskutowaliśmy też o roli farmaceuty oraz opieki farmaceutycznej w całościowej opiece nad pacjentem. To pierwsze tego rodzaju wydarzenie. Mam nadzieję, że dojdzie do kolejnych spotkań tak, aby nasza współpraca mogła się rozwijać w kolejnych latach" – powiedział Michał Byliniak, wiceprezes Naczelnej Rady Aptekarskiej, prezydent-elekt PGEU i jednocześnie gospodarz tego wydarzenia. Działania edukacyjne odbywające się w formie interaktywnych warsztatów, wykładów i dyskusji w małych grupach z założenia miały podnieść poziom wiedzy, umiejętności oraz pozytywnie oddziaływać na postawy farmaceutów. Program ma również na celu zwiększenie świadomości, jak wielkie znaczenie niesie za sobą motywacja w pracy farmaceuty, w tym kierownika apteki jako osoby dbającej o kompleksowe zarządzanie placówką. Jak podkreślają eksperci, to właśnie motywacja fachowego personelu aptecznego jest jednym z kluczowych czynników mogących mieć wpływ na prezentowany w danej placówce standard opieki nad pacjentami. Warsztaty obejmwowały ważne temat: 1. Jak szkolić farmaceutów, aby świadczyli najwyższej jakości opiekę farmaceutyczną? 2. Jak motywować farmaceutów? 3. Jak komunikować się z pacjentami? 4. Jak zarządzać czasem w opiece nad pacjentem? 5. Jak wdrażana była opieka farmaceutyczna w innych krajach? 6. Jak zainicjować zmiany, aby z sukcesem wdrożyć model opieki farmaceutycznej w Polsce?

Hipercholesterolemia rodzinna to jedna z najczęstszych chorób dziedzicznych w Polsce. Prowadzi do wczesnego rozwoju miażdżycy, a w efekcie do zawału serca lub udaru mózgu. Niestety, z powodu niskiej świadomości społecznej na temat tej choroby blisko 98% osób nią dotkniętych nie ma właściwie postawionej diagnozy. Obchodzony 24 września Dzień Świadomości Hipercholesterolemii Rodzinnej to doskonała okazja, aby zwrócić uwagę na powszechność zagrożenia tą chorobą, a także poinformować Polaków o możliwościach związanych z jej diagnostyką i leczeniem.

Nadciśnienie tętnicze oraz hipercholesterolemia to dwa schorzenia cywilizacyjne określane mianem ZABÓJCZEGO DUETU, które są najczęściej występującymi i współistniejącymi czynnikami ryzyka sercowo-naczyniowego: zawału i niewydolności serca, udaru mózgu czy choroby tętnic obwodowych.
Zabójczy duet
W Polsce nadciśnienie tętnicze dotyczy 32 proc. zdrowej dorosłej populacji (ok. 10,5 mln osób), a zaburzenia gospodarki lipidowej − ok. 60 proc. (18 mln). Obu zaburzeń jednocześnie doświadcza 6,5 mln Polaków. Równoczesne występowanie nadciśnienia tętniczego i hipercholesterolemii powoduje, że ryzyko pojawienia się incydentów kardiologicznych (zawał serca, udar mózgu, choroba tętnic obwodowych, niewydolność serca), a także ryzyko śmiertelności znacząco wzrasta. Pacjenci, których dotyczy ten zabójczy duet są obciążeni najwyższym ryzykiem sercowo-naczyniowym – wielokrotnie wyższym niż u osób z prawidłowym ciśnieniem i prawidłowym stężeniem cholesterolu. Jedynie niewielki odsetek osób chorujących na hipercholesterolemię ma świadomość swojej choroby. Wynika to z faktu, że podwyższony poziom cholesterolu na początku nie daje żadnych typowych objawów. Człowiek zaczyna je odczuwać dopiero, gdy nadwyżka cholesterolu doprowadzi do wielu innych ciężkich chorób i dolegliwości, np. choroby wieńcowej, zawału serca, udaru niedokrwiennego mózgu czy niedokrwienia kończyn dolnych, które mogą stanowić bezpośrednie zagrożenie życia.