Zbilansowana dieta i odpowiednia dawka aktywności fizycznej to podstawa zdrowia i dobrego samopoczucia. Zarówno przed, jak i po wysiłku fizycznym należy dostarczyć swojemu organizmowi odpowiednią dawkę energii.

 

O tym, co wybrać, żeby uniknąć uczucia ciężkości i zmęczenia po posiłku mówi dr Agnieszka Kozioł-Kozakowska, Kierownik Pracowni Dietetyki Pediatrycznej Instytutu Pediatrii, UJ CM w Krakowie i ekspertka kampanii „Soki i musy – witaminy w SMART formie”.

 

Uprawiasz sport? Potrzebujesz więcej energii!

 

Jeśli często uprawiasz sport, zbilansowana dieta jest niezbędna do zaopatrywania organizmu w potrzebne składniki odżywcze. Sam mózg człowieka zużywa aż 20-25% energii z zapotrzebowania energetycznego organizmu. Dietetycy podkreślają, że głównym źródłem tej energii powinny być węglowodany. Trzeba pamiętać, aby spożywać pięć posiłków dziennie , a do każdego dołożyć warzywa i owoce. 

 

Eksperci Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) zalecają, aby jeść co najmniej 400 g warzyw i do 300 g owoców dziennie, podzielonych na 5 porcji. Jedną z tych porcji może stanowić 100% sok lub mus owocowy albo warzywny. Owoce, warzywa, 100% soki i musy zawierają dużo witamin, ale także łatwo przyswajalne węglowodany pochodzące z naturalnej fruktozy, które dają nam energię.

 

„Codzienne ćwiczenia powinny poprawiać stan naszego zdrowia, a nie go pogarszać. Sporty wytrzymałościowe, takie jak popularne obecnie biegi długodystansowe (np. maratony), wiążą się ze zwiększonym zapotrzebowaniem na węglowodany, podobnie jak intensywne treningi, które trwają ponad godzinę. Wtedy nasz organizm potrzebuje jeszcze więcej węglowodanów. Jeśli więc regularnie trenujesz, Twoja dieta powinna być bogata w zboża, warzywa zawierające skrobię oraz owoce, które zaopatrzą organizm w odpowiednią ilość węglowodanów oraz składników mineralnych które tracisz w trakcie wysiłku. Cukry pomogą odbudować glikogen, co jest szczególnie ważne, ponieważ jego poziom obniża się po treningu” - mówi dr Agnieszka Kozioł-Kozakowska, Kierownik Pracowni Dietetyki Pediatrycznej Instytutu Pediatrii, UJ CM w Krakowie i ekspertka kampanii „Soki i musy – witaminy w SMART formie”.

 

Zdrowe i łatwe w przygotowaniu przekąski

 

Zgodnie z poradami naszego eksperta, węglowodany są niezbędne do dostarczania organizmowi energii i zapobiegania uczuciu zmęczenia oraz do odbudowywania zapasów glikogenu w wątrobie i mięśniach.

„Aby uzyskać dobre efekty podczas treningu, spowolnić obniżanie poziomu glikogenu w organizmie oraz zapobiec bólom mięśni spowodowanym przez kwas mlekowy, 1,5 - 2 godzin przed treningiem należy spożyć lekkostrawny, niskotłuszczowy posiłek bogaty w węglowodany złożone i białka. Mogą to być ryż, makaron, gotowane ziemniaki z rybą, drobiem czy chudą wołowiną oraz duszone lub świeże, lekkostrawne warzywa, cukinia, marchew, pomidory czy ogórki” - radzi dr Agnieszka Kozioł-Kozakowska.

 

W przypadku treningów wytrzymałościowych oraz treningów trwających ponad godzinę, należy zadbać o utrzymanie odpowiedniego poziomu wody (płynów ustrojowych), elektrolitów i węglowodanów, zwłaszcza w trakcie upałów. Aby spowolnić proces obniżania poziomu glikogenu po treningu należy zjeść owoce wypić 100% sok albo mus zawierający łatwo przyswajalne węglowodany, które szybko wchłaniają się do krwi uzupełniając zapasy glikogenu.

 

Dobrym pomysłem na szybką przekąskę w wygodnej formie są pokrojone w słupki warzywa, owoce w plastrach, 100% sok albo mus owocowy – wszystkie z tych propozycji pozbawione są dodanego cukru. Dodatkowo 100% soki i musy można kupić w wygodnych, małych opakowaniach i bez problemu zabrać wszędzie ze sobą.

 

Kampania „Soki i musy – witaminy w wygodnej formie” jest finansowana z budżetu Unii Europejskiej, Rzeczypospolitej Polskiej oraz ze środków Funduszu Promocji Owoców i Warzyw, stanowiących wraz z wkładem finansowym członków wkład własny KUPS. 

 

 

W ramach projektu „JEST JAK JEST. SPRAWNA JA!” Poznańskie Towarzystwo „Amazonki” będzie realizować wielopłaszczyznowe działania informacyjno-edukacyjne dla lokalnych społeczności oraz aktywności i zmagania o charakterze sportowym dla kobiet po przebytej chorobie nowotworowej piersi. Inicjatywa Towarzystwa została objęta Honorowym Patronatem Małżonki Prezydenta RP Agaty Kornhauser-Dudy. Projekt został dofinansowany przez Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych w ramach konkursu pn. „Jesteśmy razem! – zmiana postaw społecznych wobec osób niepełnosprawnych”.

 

Cztery  ponadregionalne wydarzenia „JEST JAK JEST. SPRAWNA JA!” odbędą się 28-29 sierpnia 2017 roku w Sierakowie Wielkopolskim, 18-19 września 2017 roku Gdańsku, 25-26 września 2017 roku w Warszawie i 6-7 października 2017 roku w Częstochowie, gdzie spotkanie finałowe będzie towarzyszyć 25. Jubileuszowej Pielgrzymce Amazonek na Jasną Górę. Spotkania w Gdańsku i w Warszawie uświetnią jubileusze działalności gdańskich i warszawskich Amazonek. 

 

Podczas wydarzeń zostanie zaprezentowany monodram „Jest jak jest” w wykonaniu Agnieszki Różańskiej-Katafiasz, aktorki Teatru Nowego w Poznaniu, obrazujący codzienność w chorobie nowotworowej tysięcy Polek zmagających się z nowotworem piersi. Po spektaklu w każdym z miast odbędą się spotkania z lekarzem onkologiem, aktorką i Amazonkami. „Prezentując ten spektakl, chcemy pokazać, że osoby, których problem nowotworu dotyczy, nie pozostają z nim same” - mówi Krystyna Wechmann, prezes Poznańskiego Towarzystwa „Amazonki”. - „Osoba niepełnosprawna, mimo choroby, nadal przecież pozostaje w pełni Człowiekiem, który posiada swój potencjał oraz odczuwa silne pragnienie bliskości z innymi ludźmi. Jest to temat o tyle ważny społecznie, że nikt nie jest w stanie przewidzieć, czy  i kiedy ten problem go dotknie” - podkreśla Krystyna Wechmann, Prezes Federacji Stowarzyszeń „Amazonki”.

 

Drugim elementem spotkań będą zorganizowane dla Amazonek mityngi Nordic Walking z udziałem publiczności aktywnie dopingującej ich zmagania sportowe. Zmaganiom sportowym będą towarzyszyły punkty informacyjne nt. niepełnosprawności kobiet po leczeniu raka piersi oraz profilaktyki onkologicznej. „Uczestniczki mityngów to grupa osób niepełnosprawnych, u których choroba powoduje okresowe lub trwałe dysfunkcje i ograniczenia zarówno w społecznym funkcjonowaniu, jak i wykonywaniu podstawowych czynności życiowych” - zwraca uwagę Krystyna Wechmann. - „Niezwykle ważne jest więc wspieranie tych osób w utrzymaniu dobrej jakości życia. Organizacja i umożliwianie Amazonkom uczestnictwa w imprezach sportowych pomaga im utrzymać i przywracać sprawność fizyczną pomimo ich niepełnosprawności. Amazonki mają tego świadomość i od lat angażują się w organizowane z myślą o nich zmagania sportowe. Wykazują duże zainteresowanie uczestnictwem, gdyż przynosi im to wymierne korzyści nie tylko w postaci polepszenia stanu zdrowia fizycznego i psychicznego, ale daje namacalny efekt integracyjny, aktywizuje towarzysko i społecznie, podtrzymując u nich chęć do życia” - dodaje Krystyna Wechmann.

 

Planowane w ramach projektu aktywności mają pomóc w przywróceniu i utrzymaniu sprawności fizycznej Amazonek pomimo ich niepełnosprawności oraz budowaniu świadomości społecznej w zakresie wciąż rosnącej liczby zachorowań na choroby onkologiczne, a w szczególności na nowotwór piersi. „Nasza inicjatywa ma służyć integracji osób niepełnosprawnych leczonych na raka piersi i podniesieniu jakości ich życia. Chcemy również przyczynić się do szerokiej edukacji społecznej i popularyzacji zdrowego trybu życia jako swoistej prewencji chorób cywilizacyjnych i onkologicznych” - mówi prezes poznańskich „Amazonek”, Krystyna Wechmann.  - „Mam głęboką nadzieję, że dzięki naszym wspólnym działaniom informacje o problemie niepełnosprawności w ogóle, a tej związanej z chorobami onkologicznymi w szczególności, dotrą do jak najszerszego grona odbiorców.”

 

Poznańskie Towarzystwo „Amazonki” już od ponad 25 lat podejmuje z dobrymi rezultatami działania służące poprawie stanu fizycznego i psychicznego osób niepełnosprawnych. W ślad za tym idzie również związane z tym doświadczenie w działaniu na rzecz kobiet po leczeniu raka piersi. W ramach działalności Towarzystwa zostało zorganizowanych wiele ogólnopolskich imprez kulturalnych i sportowych upowszechniających pozytywne postawy społeczne wobec osób niepełnosprawnych (spartakiady, trekkingi), które zawsze cieszyły się popularnością wśród zarówno osób niepełnosprawnych, jak i publiczności.

Już ponad 1/4 dorosłych Polaków ma problemy z nadwagą, Polska zajmuje 5. miejsce w Europie pod względem otyłości występującej wśród osób powyżej 20. roku życia. WHO określa otyłość jako chorobę cywilizacyjną, a ta niestety może być przekazywana z pokolenia na pokolenie. Jeśli nie będą podejmowane działania profilaktyczne, w 2030 roku już co 3. Polak może być otyły. Prawidłowa dieta w 1000 pierwszych dni życia ma kluczowe znaczenie dla zdrowia w przyszłości, dlatego tak ważna jest edukacja żywieniowa. Nie chcemy stać się „najgrubszym” narodem Europy!

 

Gdzie rodzice szukają pomocy?

 

Rodzice szukają informacji na temat żywienia dzieci, korzystając z różnych źródeł. Radzą się lekarzy, położnych, członków rodziny, matek innych dzieci oraz oczywiście korzystają z internetu. Ponad połowa rodziców dzieci w wieku 5-12 miesięcy rozmawiała na temat żywienia z lekarzem, położną czy dietetykiem. Rodzice uznawali uzyskane od personelu medycznego wsparcie za wystarczające i spełniające ich oczekiwania. Wyniki najnowszych badań Instytutu Matki i Dziecka oraz Instytutu Żywności i Żywienia pokazują, że co trzecie polskie dziecko w wieku 5-36 miesięcy ma nieprawidłową masę ciała, a co piąte w wieku szkolnym ma nadwagę lub otyłość. Otyłe dziecko może stać się otyłym dorosłym, a to prosta droga do rozwoju chorób cywilizacyjnych, takich jak choroby nowotworowe, sercowo-naczyniowe, cukrzyca czy nadciśnienie. Warto, by rodzice korzystali z porad wykwalifikowanej kadry medycznej, która stanowi wiarygodne źródło informacji. 

 

„Rola lekarzy ma podstawowe znaczenie zarówno w tworzeniu wytycznych postępowania w temacie żywienia, jak również w podnoszeniu świadomości pacjentów. Chcemy ugruntować w społeczeństwie przekonanie, że zdrowie każdego człowieka, na każdym etapie jego życia zależy głównie od sposobu i jakości żywienia. Błędy w tym zakresie, szczególnie te popełniane w pierwszych miesiącach i latach życia, mogą skutkować nieodwracalnymi uszczerbkami na zdrowiu i przewlekłymi chorobami, ujawniającymi się w wieku dojrzałym lub podeszłym” – podkreśla prof. dr hab. n. med. Anna Dobrzańska, Kierownik Neonatologii, Patologii i Intensywnej Terapii Noworodka Instytutu „Pomnik – Centrum Zdrowia Dziecka”. Dlatego tak ważna jest rola lekarzy, położnych i dietetyków, którzy są źródłem rzetelnych informacji i pomagają rodzicom podejmować słuszne decyzje żywieniowe.

 

Edukacja rodziców i… personelu medycznego

 

Do najczęstszych błędów popełnianych przez rodziców w okresie 1000 pierwszych dni życia dziecka należy zbyt wczesne odstawienie dziecka od piersi, zbyt wczesne rozszerzanie diety niemowlęcia, dosalanie i dosładzanie podawanych im posiłków, a także nieprawidłowe komponowanie diety dziecka po 1. roku życia. Najskuteczniejszym sposobem wyeliminowania błędów żywieniowych i ich konsekwencji na przyszłość jest szeroko pojęta edukacja, bo rodzice, którzy wiedzą, że okres 1000 pierwszych dni życia jest kluczowy dla przyszłego zdrowia, lepiej żywią swoje dzieci. Co ciekawe, w subiektywnej ocenie lekarzy pediatrów z powodu dynamicznego rozwoju nauk medycznych nie są oni wystarczająco dobrze przygotowani do udzielania porad żywieniowych. Ponad 70% z nich uważa, że ich wiedza może być nieaktualna i wymaga uzupełnienia o najnowsze zalecenia żywieniowe. Wychodząc naprzeciw tym problemom, Fundacja NUTRICIA realizuje m.in. program dla młodych lekarzy pediatrów i studentów medycyny „Czym skorupka za młodu…”. W jego ramach realizowane są warsztaty z zakresu żywienia niemowląt i małych dzieci. W trakcie dotychczasowych edycji warsztatów przeszkolono już blisko 700 rezydentów pediatrii i studentów medycyny zainteresowanych pediatrią, a ponad 1800 osób otrzymuje newsletter z najnowszymi doniesieniami z zakresu dietetyki pediatrycznej. Najbliższe spotkania odbędą się jeszcze w tym roku: 14 października w Lublinie, 4 listopada w Katowicach, 2 grudnia w Krakowie. Fundacja NUTRICIA rokrocznie organizuje też seminarium szkoleniowe „Zasady planowania badań naukowych w medycynie” poświęcone Evidence Based Medicine (EBM), czyli medycynie opartej na danych naukowych. To warsztaty i wykłady na temat praktyki i zasad prowadzenia badań klinicznych. Dotychczas odbyło się już 17 edycji kursu, w którym wzięło udział ponad 1000 młodych lekarzy.

Więcej informacji na temat działalności Fundacji NUTRICIA można znaleźć na stronie www.fundacjanutricia.pl.

 

Więcej informacji o programie „Czym skorupka za młodu…” warto szukać na stronie dietetykapediatryczna.edu.pl.

 

Wyszczepialność przeciw grypie w poprzednim sezonie grypowym wyniosła zaledwie 3,4%. W związku z tym eksperci Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Grypy zainicjowali nowy projekt pod nazwą „Lekarze przeciw grypie”. Ze względu na to, że pracownicy służby zdrowia są głównym źródłem informacji i ich przekładają się na efektywność profilaktyki grypy postanowili zawalczyć o zdrowie swoich pacjentów, którzy chętniej poddają się szczepieniom, jeśli są rekomendowaneprzez osoby, które są dla nich autorytetem.

 

Już we wrześniu rozpoczyna się okres szczepień przeciw grypie, dlatego pracownicy ochrony zdrowia powinni zwrócić uwagę pacjentów na znaczenie szczepień w profilaktyce zdrowotnej w nadchodzącym sezonie. Pacjenci szczepią się od 3 do 6 razy chętniej, jeśli jest to rekomendowane przez lekarzy – odgrywają oni istotną rolę w profilaktyce grypy. Również eksperci Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Grypy podkreślają, że postawa lekarzy znacząco przekłada się na wzrost poziomu wyszczepialności. Pracownicy służby zdrowia często mają kontakt z chorymi osobami, zatem również należą do grupy ryzyka zachorowań na grypę. Lekarze otwarcie komunikują, że w znacznej mierze szczepią się przeciw grypie w trosce o pacjentów – zaszczepieni nie są w stanie zarazić ich wirusem, który bardzo łatwo się rozprzestrzenia. Dlatego bardzo istotne jest, by lekarze byli wzorem do naśladowania dla innych w kwestii szczepień i profilaktyki grypy. Zachęcają również pacjentów, by tak jak oni – szczepili się przeciw grypie dla swoich bliskich.

 

Jak pokazują badania 45% społeczeństwa kiedykolwiek poddało się szczepieniu. Pozostałe osoby nie uważają, aby szczepienie było ważne. Jedna trzecia badanych uznała, że ryzyko zachorowania na grypę jest u nich minimalne nawet bez zaszczepienia się2. Tymczasem fakty epidemiologiczne wyraźnie temu zaprzeczają. Grypa to liczne zachorowania, hospitalizacje i zgony. Pokazuje to, jak ważną rolę w edukacji pacjenta odgrywa lekarz oraz jego rekomendacje. Opinie specjalistów przekładają się na poziom wiedzy pacjentów.

 

 

Równie ważne jak edukacja pacjentów, jest budowanie i aktualizacja wiedzy na temat grypy i jej profilaktyki wśród lekarzy. Dlatego w ramach Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Grypy powstała Wirtualna Akademia Grypy. Jest to platforma e-learnigowa, dzięki której pracownicy ochrony zdrowia podnoszą swoją wiedzę na temat grypy, zwłaszcza, że w tym roku w zakresie profilaktyki grypy wchodzą zupełnie nowe standardy i możliwość uzyskania znacząco szerszej niż dotąd ochrony przed grypą. Aktualna wiedza to podstawa autorytetu lekarzy wśród pacjentów. 

W przeddzień startu 74. edycji Tour de Pologne w Urzędzie Miasta Krakowa odbyła się konferencja prasowa pod hasłem: Ścigamy się z cukrzycą. Jak przesunąć horyzonty cukrzycy w Polsce? Udział w niej wzięli m.in. zawodnicy Teamu Novo Nordisk, przedstawiciele organizacji pacjenckich oraz członkowie Parlamentarnego Zespołu ds. Cukrzycy. Oprócz dyskusji na temat roli sportu w leczeniu i profilaktyce tej choroby, goście debatowali nad poprawą sytuacji pacjentów oraz możliwymi zmianami systemowymi, m.in. wdrożeniem Narodowego Programu Walki z Cukrzycą. 

 

Drużyna Team Novo Nordisk, która już drugi raz bierze udział w polskiej edycji wyścigu jest dowodem na to, że cukrzyca nie wyklucza aktywnego uprawiania sportu. Mimo choroby, kolarze z cukrzycą stają w szranki z najlepszymi zawodnikami świata i walczą o najlepsze miejsce na podium. Spełnianie sportowych, jak i osobistych celów na przekór choroby jest jednak możliwe nie tylko dzięki regularnym treningom, ale również działaniom profilaktycznym i odpowiedniemu leczeniu. Celem Teamu jest więc inspirowanie, edukowanie i wspieranie wszystkich osób chorych oraz zwracanie uwagi na problemy z jakimi borykają się pacjenci na całym świecie.

 

Cukrzyca – problem nie tylko pacjentów

 

Statystyki zachorowania na cukrzycę cały czas rosną – Międzynarodowa Federacja Diabetologiczna (IDF, International Diabetes Federation) w publikacji Atlas Diabetologiczny (Diabetes Atlas) podaje, że już około 415 milionów osób na świecie choruje na cukrzycę. IDF szacuje, że liczba ta wrośnie do 642 milionów do 2040 roku. Dziesiątki milionów pacjentów cierpi też z powodu groźnych powikłań cukrzycy1. Aby zapobiec wystąpieniu powikłań ważne jest zwłaszcza zapewnienie pacjentom dostępu do dobrze tolerowanego, spersonalizowanego leczenia. 

 

Odpowiednie, indywidualnie dopasowane leczenie jest podstawą w cukrzycy – daje nie tylko szansę na normalne życie, ale też zapobiega powikłaniom tej choroby. Nowoczesne terapie są bezpieczne pod kątem sercowo-naczyniowym, nie zwiększają ryzyka udaru mózgu. Dodatkowo niektóre z nich wpływają na nasz mózg, zwiększając uczucie sytości, a także zwalniają nieco perystaltykę i w ten sposób przyczyniają się do spadku masy ciała. Co ważne, obniżają też glikemię i nie dają ryzyka niedocukrzeń – mówi prof. Dorota Zozulińska-Ziółkiewicz, diabetolog. 

 

Narodowy Program Walki z Cukrzycą – co dalej?

 

Podczas spotkania prasowego przedstawiciele organizacji pacjenckich podkreślali, że jedynie integracja pacjentów, środowiska lekarskiego i administracji publicznej może doprowadzić do systemowych rozwiązań w leczeniu cukrzycy i jej powikłań oraz zapobiec kolejnym przypadkom zachorowań na cukrzycę typu drugiego. Obecni na spotkaniu członkowie Parlamentarnego Zespołu ds. Cukrzycy – Ryszard Bartosik i Ewa Kołodziej zapowiedzieli dalsze starania w sprawie wprowadzenia Narodowego Programu Walki z Cukrzycą, który zakłada m.in. powołanie Krajowego Rejestru Chorych na Cukrzycę oraz utworzenie ogólnopolskiej sieci Ośrodków Edukacji w Cukrzycy.

Minister Zdrowia – Konstanty Radziwiłł, który objął działania w ramach kampanii patronatem, w liście do organizatora akcji – Koalicji na Rzecz Walki z Cukrzycą pisze: Kierowany przeze mnie resort przywiązuje dużą wagę do zagadnienia prewencji i leczenia cukrzycy, jak również dostrzega wielkość problemów, z jakimi borykają się osoby cierpiące na tę chorobę. Ministerstwo Zdrowia podejmuje liczne działania mające na celu podnoszenie jakości, zarówno diagnostyki, profilaktyki, jak i leczenia cukrzycy. Spełniana przez Państwa rola edukacji i profilaktyki osób z cukrzycą jest niezmiernie ważna, gdyż wiedza zdobyta przez chorego ma nie tylko ogromny wpływ na poprawę jakości jego życia, ale jest także ważnym elementem procesu leczniczego.

 

Edukacja – niezbędny element terapii 

 

Kolejną kwestią jest edukacja na temat cukrzycy – jak wynika z reedycji badania „Społeczny obraz cukrzycy” w naszym kraju świadomość tej choroby cały czas jest niska. Edukacja jest natomiast niezwykle ważna nie tylko dla pacjentów, aby mogli oni dobrze funkcjonować w społeczeństwie, ale także dla osób zdrowych, aby dzięki działaniom profilaktycznym mogli uniknąć zachorowania. 

 

Dla podkreślenia wagi edukacji i profilaktyki w cukrzycy, organizatorzy kampanii „Ścigamy się z cukrzycą” w dniu startu wyścigu Tour de Pologne (29.07) zorganizowali akcję bezpłatnych badań poziomu cukru we krwi na krakowskich Błoniach. W sumie pomiarowi poddało się ponad 1000 osób, a stan przedcukrzycowy został wykryty u ok. 5% z nich. Pokazuje to skalę problemu oraz ważność prowadzonych w tym zakresie działań. 

 

 

***

 

Aktywności związane ze startem Teamu Novo Nordisk w Tour de Pologne odbywają się pod szyldem kampanii „Ścigamy się z cukrzycą”. Inicjatorem kampanii jest Koalicja na Rzecz Walki z Cukrzycą, której członkami jest Polskie Towarzystwo Diabetologiczne, Polska Federacja Edukacji w Diabetologii, Polskie Stowarzyszenie Diabetyków, Dziennikarski Klub Promocji Zdrowia, Ogólnopolska Federacja Organizacji Pomocy Dzieciom i Młodzieży Chorym na Cukrzycę, Fundacja na Rzecz Dzieci i Młodzieży z Cukrzycą „Cukierkowo” oraz Towarzystwo Pomocy Dzieciom i Młodzieży z Cukrzycą. Celem kampanii jest zwrócenie uwagi na profilaktykę i leczenie cukrzycy w Polsce oraz rolę edukacji i aktywności fizycznej w kontroli cukrzycy, a także potrzeby pacjentów diabetologicznych i priorytety ochrony zdrowia. Mecenasem inicjatywy jest Novo Nordisk. Działania w ramach startu Teamu Novo Nordisk w polskiej edycji wyścigu zostały objęte honorowym patronatem Prezydenta Miasta Krakowa – Jacka Majchrowskiego, Ministra Zdrowia – Konstantego Radziwiłła oraz Ministra Sportu i Turystyki – Witolda Bańki. Więcej informacji na stronie: http://scigamysiezcukrzyca.pl/